3 loại khoáng chất cần bổ sung cho người bị thiếu máu do suy thận

Thiếu máu ở người bệnh suy thận là tình trạng rất phổ biến, với tỷ lệ mắc cao tới 90%. Nguyên nhân chủ yếu là do thận không sản xuất đủ lượng erythropoietin, hormone kích thích tủy xương tạo hồng cầu. Dưới đây là 3 loại khoáng chất cần bổ sung cho người bị thiếu máu do suy thận

Chất sắt

Chất sắt là thành phần quan trọng nhất trong hemoglobin - phân tử mang oxy trong hồng cầu. Thiếu chất sắt là nguyên nhân gây thiếu máu thường gặp nhất ở người bị suy giảm chức năng thận. 

Cụ thể, suy thận làm giảm sản xuất erythropoietin (EPO) dẫn tới giảm sản sinh hồng cầu ở tủy xương và gia tăng ngược dòng ức chế ruột hấp thu chất sắt. Đồng thời, nồng độ hepcidin (hooc môn điều hòa trao đổi sắt) cũng tăng cao, góp phần ức chế sự hấp thu sắt.

Do đó, điều trị thiếu máu ở người suy thận cần kết hợp:

- Truyền máu hoặc các chế phẩm máu nếu thiếu máu nặng

- Dùng thuốc kích thích tạo hồng cầu (thay thế EPO)

- Bổ sung chất sắt đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch

- Điều chỉnh chế độ ăn nhiều thực phẩm giàu sắt, vitamin C 

Bổ sung hợp lý chất sắt sẽ giúp tăng nhanh hồng cầu, hemoglobin và giảm triệu chứng mệt mỏi, chóng mặt cho người bệnh suy thận thiếu máu.

Kẽm 

Kẽm là khoáng chất gắn với nhiều chức năng sinh học như trao đổi carbohydrate, protein, axit nucleic. Đối với quá trình sinh máu, kẽm là yếu tố thiết yếu cho cấu trúc không gian của protein cấu trúc trong hồng cầu và hoạt động bình thường của tủy xương. Đặc biệt, kẽm điều hòa quá trình biệt hóa hồng cầu thông qua sự hình thành yếu tố kẽm kết cấu khung.

Tình trạng thận hư không thể giữ được kẽm, khiến bệnh nhân suy thận mạn dễ bị thiếu hụt kẽm và rối loạn chức năng sinh máu. Điều này làm giảm tạo globulin, sản xuất quá ít hemoglobin và thiếu máu nặng. 

Bổ sung kẽm dưới dạng thực phẩm hoặc viên uống giúp hỗ trợ sản xuất hemoglobin, tăng khối lượng hồng cầu cho bệnh nhân suy thận thiếu máu. Liều bổ sung thông thường là 15 – 50 mg elemental Zn/ ngày.

Đồng

Đồng là một thành phần vi lượng giúp duy trì cấu trúc và chức năng của hồng cầu. Đồng nằm trong cấu trúc siêu lợi khuẩn axit amin (siêu oxid dismutase), có vai trò khử các gốc tự do oxy và ngăn ngừa tổn thương màng hồng cầu. 

Ngoài ra, đồng còn là chất đồng yếu tố của enzym ceruloplasmin, thúc đẩy quá trình oxy hóa sắt và giải phóng sắt ra khỏi các tế bào, cung cấp chất nguyên liệu cơ bản để sản xuất hemoglobin trong hồng cầu. 

Ở người bệnh suy thận, đồng thường được đào thải ra ngoài qua nước tiểu, khiến thiếu hụt đồng diễn ra tương đối sớm. Vì vậy, bổ sung chất đồng dưới dạng thực phẩm giàu đồng (gan, hải sản biển, đậu lăng, hạt hướng dương, ngũ cốc nguyên hạt...) hoặc viên nang/viên ngậm đồng elemental, liều 2- 3mg/ ngày sẽ hỗ trợ hiệu quả điều trị thiếu máu ở bệnh nhân.

Hy vọng qua bài viết sẽ giúp ích cho bạn trong việc bổ sung các khoáng chất cần thiết. Chúc bạn nhiều sức khỏe!

Câu hỏi và trả lời:

Câu hỏi 1: Tại sao bệnh nhân suy thận cần bổ sung kẽm để điều trị thiếu máu? 

Trả lời: Bổ sung kẽm cải thiện thiếu máu ở bệnh nhân suy thận thông qua các cơ chế:

- Điều hòa hoạt động sinh tổng hợp hemoglobin và quá trình tạo hồng cầu

- Duy trì cấu trúc và tính toàn vẹn của hồng cầu, kéo dài tuổi thọ hồng cầu 

- Thúc đẩy quá trình tổng hợp globulin và các protein máu khác

- Kích thích hoạt động của tủy xương, tăng tạo hồng cầu

Nhờ đó mà lượng hồng cầu và nồng độ hemoglobin tăng lên, cải thiện hiệu quả thiếu máu ở người bệnh.

Câu hỏi 2: Làm thế nào để phòng ngừa thiếu máu ở bệnh nhân mắc bệnh suy thận mạn tính?

Trả lời: Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả thiếu máu cho người bị suy thận mạn bao gồm:

- Kiểm soát tốt huyết áp và đái tháo đường (nếu có), ngăn ngừa suy thận tiến triển

- Dùng thuốc ức chế hệ Renin – Angiotensin, làm chậm quá trình suy giảm thận 

- Bổ sung đủ các vitamin (B12, C, folate) và khoáng chất (sắt, kẽm, đồng) thiết yếu 

- Kiểm soát chế độ ăn giàu chất sắt, chất đạm, rau xanh, trái cây 

- Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần, theo dõi hemoglobin, hồng cầu

- Chủ động truyền máu khi có dấu hiệu thiếu máu hoặc giảm hồng cầu

Áp dụng đồng bộ các biện pháp trên sẽ giúp phòng ngừa hiệu quả tình trạng thiếu máu ở người bị suy giảm chức năng thận.